Woensdag 12 juni is het vroeg reveille, om 05:00 uur gaat de wekker af want wij moeten om 06:00 uur inschepen op het veer naar Helsinki. Het is dus wassen, aankleden en rijden. Vanaf de parkeerplaats tot de veerboot is slechts een paar honderd meter rijden en hoewel wij een paar dagen geleden de overtocht online hebben geboekt moet ik eerst de tickets bij de incheck afhalen. Wij zijn ruim te vroeg, de lichten boven de opstelrijbanen zijn alle nog rood afgekruist dus dan maar eerst het ontbijt nuttigen. Als wij mogen oprijden en bij de balie komen is het een kwestie van reserveringsnummer laten zien en ik krijg twee tickets in mijn hand geduwd. Na nog een kwartiertje wachten mogen ook wij de laadbrug oprijden en de camper als laatste in een lange rij vrachtwagens parkeren. Rugzak mee naar boven en in het ochtendzonnetje nemen wij plaats direct achter een raam in de zijwand van het schip en om 06:45 uur worden de trossen losgegooid.

Yvonne, als onbezoldigd reisleider, maakt van deze zeereis gebruik om de globale route door Finland voor te bereiden. Uiteraard heeft zij zich al behoorlijk ingelezen en gaat nu helemaal los met een accentueerstift op de landkaart om daarop een aantal must-see plaatsnamen te markeren. De 80 kilometer brede zee-engte is in minder dan tweeëneenhalf uur overgestoken en tegen negenen varen wij al in de buiten Helsinki gelegen archipel. Om 09:30 uur rijden wij in Helsinki de veerboot af de havenkade op. Onze Garmin kaartplotter blijkt een beetje zeeziek te zijn geworden want op het beeldscherm dobbert het pictogram van onze camper midden in de haven, en… hoe grappig, de begeleidende stem zegt doodleuk: “Ga rechtdoor en rijd over 500 meter de kade op.” Hoe dan? Met geen mogelijkheid weet de plotter ons naar de juiste weg te dirigeren, ik los dit dan maar op door een oude woonwijk met veel krappe straatjes in te rijden in de hoop dat er spoedig door de gps een weg of straat zal worden opgepikt. En inderdaad is dit de truc, alleen zijn er diverse straten gestremd door graafwerkzaamheden of door grote vrachtwagens. De enige uitweg is gewoon mijn richtingsgevoel te volgen en op zijn Amsterdams een straat tegen de richting in te berijden om uiteindelijk op een uitvalsweg uit te komen en deze havenwijk te kunnen verlaten. Wij rijden nog maar net in Helsinki en het valt ons nu al op hoeveel opener de Finnen zijn vergeleken met de Estlanders en Letlanders. Er wordt vriendelijk gegroet en gezwaaid en een duimpje opgestoken als ik met onze grote bak anticipeer in de drukke ochtendspits. Nu is het nog maar een kleine vijftien kilometer naar de eindbestemming voor vandaag.

De enige plek waar je in Helsinki met een camper kan overnachten is op de stadscamping, er zijn geen camperplaatsen en zo dicht bij de huizen mag je niet in het wild staan. Voor nu dus een camping. Alleen…. die blijkt al helemaal te zijn volgeboekt en reserveren is iets wat wij (het moet natuurlijk wel een beetje avontuur blijven) eigenlijk uiterst zelden doen. Stel je voor, de zomervakantie moet nog beginnen en nu zijn de meer dan 200 plekken allemaal bezet. Achteraan buiten de hekken van de camping is een groot gravelveld als overloopgebied daar mogen wij de wagen parkeren, er is zelfs een stroomaansluiting. Eenmaal op die plek aangekomen blijkt het een groot gravel buitenspeelterrein van de naastgelegen school te zijn die net vandaag de laatste lesdag voor de zomervakantie heeft. Vandaag wordt het een luie dag, even stroom aansluiten, vers water tanken (lees: 12 keer met een gieter heen en weer lopen), toilet en grijswater legen, het logboek bijwerken, in de zon zitten, douchen en bijtijds naar bed.

De volgende morgen pakken wij de metro naar hartje Helsinki. Het Centraal Station is op de schop en er liggen twee metrolijnen gedeeltelijk uit. Inderdaad, in één daarvan reizen wij. Dus het laatste stukje naar het centrum gaan wij lopen. Ons eerste doel is om met openingstijd rond 10:00 uur bij juwelier Lindroos binnen te stappen. Lindroos is een klant van ons, (je weet wel van toen wij nog werkten) en ik heb in overleg vanuit thuis een pakje naar hen laten opsturen dat ik vandaag dus ga ophalen. Het is een elektronische tolbadge voor de Noorse tolwegen en veerponten en dat pakketje heeft in Nederland ruim een maand bij de douane gelegen. Wij waren al hoog en breed in Litouwen toen het pakje thuis door de brievenbus werd geschoven. Zo zie je maar, een uitgebreid netwerk is ook in dit geval erg prettig, bovendien is het gewoon ook weer leuk om de altijd hartelijke dames van Lindroos weer even te spreken. Op weg naar ons tweede doel van vandaag zien wij tegen een gevel van een enorm gebouw in grote chocoladeletters de tekst “Stockmann”, dat is een warenhuis à la NK in Stockholm of Harrods in Londen. Wij zijn er even doorheen gelopen maar aangezien wij niet van die shoppers zijn waren wij al vrij snel uitgekeken. Maar hun koffiecorner had voortreffelijke espresso mèt iets lekkers erbij.

Aangezien er in Helsinki geen fietstours werden aangeboden moesten wij terugvallen op Plan B en dus lopen wij naar de halte van de hop-on-hop-off bus waarmee wij ons willen laten rondrijden door Helsinki. Twee keer hoppen wij off de bus, één keer bij de oude markthal, uit 1888 in het havengebied en slenteren wat door deze verkoopruimtes waar vooral veel delicatessen worden aangeboden van rendiervlees tot berenvlees en zoete lekkernijen. Deze stop is tevens het ideale moment voor een heerlijke lunch met verse zalm. De tweede stop was om de in een rots uitgehakte rotskerk te bezoeken. Hoewel ik vol hield dat wij dat “gebouw” een aantal jaar terug al hadden bezocht, zelfs details daarvan kon omschrijven meende Yvonne dat wij er niet waren geweest en moest en zou zij erheen. En inderdaad, toen wij in de grote voorhal stonden zag zij eindelijk dat wij er al eerder waren geweest. De belachelijk hoge entreeprijs lokte ons niet om er nogmaals naar binnen te gaan dus hebben wij het maar gelaten voor wat het was. Nadat wij de hele bustour hebben uitgezeten lopen wij richting het havenkwartier om daar de grootste oosters Orthodoxe kerk van Scandinavië te bezichtigen. Wij treffen het, er blijkt net een kleine dienst te zijn en er wordt door een klein gemengd koor van vier of vijf mensen heel mooi à capella gezongen. Niet dat wij er ook maar één woord van konden verstaan, maar het klonk mooi.

Overigens heb ik het steeds over de “haven”, dat komt omdat de kustlijn van de stad Helsinki een kleine 130 kilometer lang is. (ter vergelijk, van Hoek van Holland naar Den Helder is 135 km). Dus hoe je in het centrum ook loopt je bent vrijwel altijd in of nabij de haven. Aan het begin van de busrit waren wij langs het presidentiële paleis gereden waarbij het ons al was opgevallen dat er daar enorm veel politie in de buurt op de been was en op het voorplein van het paleis stonden een aantal cameraploegen paraat. Wij gingen ervan uit dat er vast één of andere hotemetoot op bezoek zou komen. Later die middag, toen wij uit die Orthodoxe kerk richting de metro liepen, kwamen wij via een zijstraatje uit op een straat naast het paleis. Die straat was afgeladen met politievoertuigen, zwarte taxibusjes en enkele zwarte limousines waarvan één op het rechter voorspatbord de Nederlandse driekleur voerde. Ik maak nog een opmerking dat Rutte hier misschien aan het lobbyen is voor zijn baantje als opperhoofd van de NATO waarna wij doorlopen en de metro pakken terug naar huis. ’s Avonds lees ik dat Mark Rutte inderdaad bij de Finse president op bezoek is geweest.

Rond half vier in de ochtend schrik ik wakker omdat Yvonne zo ongeveer het bed uit vliegt. Zij fluistert: “Er sluipt iemand rond de camper”. Ik hoor niets, zeg dat het waarschijnlijk een dier is wat rondscharrelt en draai mij weer om. Meteen klinkt onder de camper een doffe dreun en ik denk dat moet wel een enorm groot dier zijn. Nu hoor ook ik duidelijk gescharrel achter de camper, direct achter het hoofdeinde van ons bed. Maar ja, in de achterwand van onze camper zit geen raam dus wat te doen. Ik besluit het dakluik open te draaien, als ik in mijn bed sta en voorover leun kan ik net achter de camper langs naar beneden kijken. Drie meter onder mij zit een volkomen laveloze man in een marathon outfit zichzelf het hoofd te wrijven terwijl hij zo ongeveer met zijn kin op de grond hangt. Wij besluiten de receptie van de camping te bellen om die dronkenlap te komen ophalen. Bij onze aankomst schepte een receptiemedewerker op dat er 24/7 bewaking op het terrein was en het vanwege de afgesloten omheining bij hen superveilig toeven was dus dat mogen ze nu waarmaken. Inderdaad een minuut of tien na mijn belletje komt er een jonge beveiliger aansloffen met een plattegrond in zijn handen. Vervolgens stapt hij voorbij het gravelveld waar wij staan, loopt door naar de bungalows een paar honderd meter verder om na een aantal minuten alsnog terug te komen lopen onderwijl zijn plattegrond ronddraaiend om te proberen uit te vogelen waar hij zich bevindt. Daarna gaat hij exact aan de andere kant van het gravelveld achter een paar andere campers kijken of daar iemand rondhangt. In de tijd tussen mijn telefoongesprek en de toesnellende beveiliger heeft die dronken lor echter kans gezien zichzelf op de benen te krijgen en is in rook opgegaan. Wij vinden het eigenlijk wel een grappig idee, wij staan zelden op een camping maar meestal ergens “wild” en hebben nog nooit iets meegemaakt. Nu sta je op een peperdure camping met alles erop en eraan inclusief bewaking en dan heb je dit.

We slapen nog eventjes en staan daarna vroeg op. Wij pakken zoals gepland ons boeltje en rijden vanaf de camping naar Porvoo een stadje ten oosten van Helsinki. Daar willen wij de oude stad, met name de pakhuizen en de oude kathedraal bezoeken.

Deze oude domkerk stamt al uit de 15^e eeuw en is een populaire huwelijkslocatie. Dat is begrijpelijk, het interieur van de kerk is erg mooi en tijdens ons bezoek werd er het enorm grote orgel bespeeld.

Bij het binnenrijden van het stadje zien wij nog een oude spoorlijn liggen. Die wordt aan het to-do-lijstje toegevoegd en na de historische binnenstad te hebben bekeken steken we de rivier over op weg naar het oude spoor. Wat blijkt, het oude stationsgebouw van begin 1900 is nog helemaal intact, er zijn weliswaar nu appartementen in gebouwd, maar het perron en de sporen liggen er nog net zo bij als honderd jaar geleden. Het is een kopstation (eindstation), aan de straatzijde van het stationsgebouw liggen de goederensporen, staat een oud godsmagasin (goederenloods) met heel mooi nog een oud houten goederen laadperron met meerdere los- en laadplaatsen en een flink aantal zwaar verouderde goederen rijtuigen. Als we willen teruglopen naar de camper zie ik vlakbij een oud gebouw uit 1905 met een uitwaaierende dakbedekking. Dat kan maar één ding betekenen; een ringloods! En waar een ringloods is is ook een draaischijf. En jawel hoor, half overwoekerd door gras ligt daar een kleine handbediende draaischijf waarmee vroeger een stoomlocomotief kon worden gekeerd zodat hij aan de achterkant van dezelfde trein, waarmee hij het kopstation was binnengereden, weer kon aankoppelen en kon terugrijden naar waar hij vandaan kwam. Als kers op de taart was het gebouw van de tweesporige onderhoudsplaats ook nog in prima staat van onderhoud. Voor de liefhebber, het staat te koop.

Na Porvoo rijden wij weer naar het westen, inderdaad naar en langs Helsinki, over een saaie snelweg gaan wij op weg naar onze volgende stop, havenplaats Turku. Daar vinden wij een prima Park4Night aan de rand van de stad.

De volgende ochtend haal ik de fietsjes uit de garage en rijden wij naar de oude wijk Luostarinmäki. Dit is een volledig uit hout opgetrokken stadswijk en het enige stadsdeel dat de grote brand van 1827 heeft overleefd. Tot ver in de twintigste eeuw zijn deze huizen bewoond gebleven maar nu is het een openlucht museum waar diverse oude ambachten getoond worden. Bijzonder was de tabakswerkplaats die tegelijk productieruimte, woonhuis en winkel was. Een pareltje was het huis van een rondreizende acrobaat, jongleur annex poppenspeler die hier in de winter domicilie hield. Alle huizen waren met hun bijgebouwen in een carré rond een binnenplaats gebouwd waarbij ’s avonds de poort dicht en op slot ging. Op de uitlegkaarten bij elk huis stond op de andere kant het levensverhaal van de laatste bewoners van het huis dit gaf een leuke extra dimensie aan onze rondgang.

Terug bij de camper en na de lunch zijn we verder gereden naar het noordelijk gelegen Ittala waar wij de nacht doorbrengen op de parkeerplaats van de beroemde glasfabriek.

De volgende ochtend is het zondag dus eerst op ons gemak een uitgebreid ontbijt nuttigen met gebakken croissants uit eigen oven, een gekookt eitje, vers geperste sinasappelsap, thee en natuurlijk de vaste prik yoghurt-fruit-muesli. Daarna met openingstijd naar het ittala museum gelopen om daar de geschiedenis van dit in 1881 gestarte wereldberoemde merk tot ons te nemen. Hoewel het gebouw hard aan een opknapbeurt toe is geeft de collectie een mooi beeld van de vakmanschap, de ontwerpen en de productie door de jaren heen. Het was met name leuk om de verschillende, inmiddels gedateerde ontwerpen, door de jaren heen te zien evalueren. Bij ons thuis hadden wij vroeger al een glasservies van ittala dus ik ben er al vanaf kind mee bekend. Wijzelf hebben de bekende golvende Aalto-vaas in huis van de hand van Alvar Aalto (hoewel nu bleek dat die feitelijk door zijn vrouw Aino Aalto in 1936 ontworpen was). Wij verbazen ons erover dat deze ene vaas in twaalf verschillende productiestadia tot stand komt, er zeven verschillende ambachtslieden voor nodig zijn die er samen gedurende dertig uur aan werken voor je één vaas hebt. Maar ja, het is dan ook handgemaakt. Al het ittala glaswerk is handgemaakt en er komt behalve de ovens en de vormen geen machine aan te pas. Yvonne vond het, de vaas indachtig, een goed idee om het kleine glazen jampotje in de camper te vervangen voor een echt ittala waxinelichtje houder. Ik moet zeggen qua stijl en kleur kon zij het niet beter uitkiezen.

Na dit meer dan interessante bezoek starten wij de motor weer en rijden wij onder een wat grauwe hemel door het Finse merengebied om, na een lunchstop bij het treinstation in Ovisie, in de namiddag op een P4N te eindigen aan een watertje in Petäjävesi. Morgen wacht ons weer een Unesco-juweel om te bezoeken.

Wij beginnen deze ochtend met een korte wandeling naar de op de andere oever van het meer gebouwde oude kerk. Wij hebben wat met oude gebouwen en ja daar vallen kerken ook onder.

Persoonlijk heb ik er meestal veel moeite mee om de pracht en praal van een kerk te bekijken met in mijn achterhoofd de wetenschap dat in de middeleeuwen van de arme boeren, burgers en buitenlui zonder meer werd verwacht dat zij hun steentje aan de bouw zouden bijdragen. Deze arme sloebers hadden amper geld en eten om hun gezin te onderhouden maar meneer de bisschop vond het nodig om een protserige tempel te bouwen die natuurlijk mooier en groter moest worden dan die van de buren. En als dat bouwwerk eindelijk klaar was gedroeg hij zich nog even als interieur deskundige en ging de boel stylen met mega dure kunstwerken en zogenaamde relieken. Maar deze kerk vandaag is van een heel andere categorie. Gebouwd rond 1764 als een soort grote blokhut, in de muren is er geen steen te bekennen, alles hout wat de klok slaat, zo ook de oorspronkelijk vrijstaande klokkentoren. En binnen hoegenaamd niets, een rondtrekkende schilder heeft drie redelijk kleine schilderijen vervaardigd met de kop van Maarten Luther, die van de bisschop van dienst en van het laatste avondmaal. En beelden? Op die van Jezus, 4 apostelen en een paar engeltjes rond de preekstoel na niets, nada, noppes. Gezegd moet worden dat er onder de kerk wel een wijnkelder was. Ja, die bisschop was me er eentje. De twaalf timmerlieden hebben hun initialen in het plafond aangebracht en dat is al. Strak, eenvoudig maar zonder meer heel erg mooi. En uit mijn mond wil dat heel wat zeggen. De kerk was het middelpunt van de samenleving en alle nieuwtjes werden daar ook gedeeld zo duurde een kerkdienst dan wel vier uur. Vandaar dat de dirigent van het koor ook een porstok bij de hand had om de mensen wakker te porren.

Na deze bijzondere kerk bezocht te hebben rijden wij verder over slingerende wegen omzoomd door lupine en andere fleurig bloeiende bloemen. Tegen lunchtijd draai ik in het stadje Pieksämäki de camper het stations terrein op maar wat wij al vreesden, het kleine spoormuseum in het oude stationsgebouw is op maandag gesloten. Ik beperk mij tot het verkennen van het open buitenterrein en bekijk een oude stoomlocomotief uit 1929 die hier nog tot 26 mei 1968 dienst heeft gedaan.

Na de warme maaltijd als lunch rijden wij verder oostwaarts om aan het eind van de middag bij het jachthaventje van Heinävesie de camper voor de nacht te parkeren. Hier kunnen wij de watertank weer afvullen en gaan wij uitgebreid douchen, zwart water en grijs water kunnen wij hier ook lozen.

De volgende ochtend kopen wij bij het koffietentje, wat door de havenmeesteres wordt gerund, eerst wat lekkers voor straks bij de koffie en rijden wederom oostwaarts, nu op weg naar Valamon Luostari, een Oosters Orthodox klooster dat bezocht moet worden. De traditie van het klooster gaat terug tot 1717 toen het klooster is gesticht op het eiland Valamo in Karelië. In 1939 moesten de monniken als gevolg van de winteroorlog evacueren omdat het eiland toen in Russische handen viel. In 1940 werd besloten het klooster in dit voormalig landhuis te vestigen. Er zijn maar twee monniken in hun kenmerkende klassieke zwarte jurk met idem kousen en mutsje te bespeuren. Voor de rest is het klooster getransformeerd tot een conferentiecentrum en een plek om in retraite te gaan. We nemen even een kijkje in de nieuwe kerk maar eigenlijk is de oude veel aantrekkelijker met zijn eenvoudige houtbouw en de uitstraling van een soort verenigingszaal maar dan Orthodox. We rijden door naar Loensuu waar we een wasserette weten want daarom zitten wij nu echt wel verlegen. We parkeren bij een megagroot en hypermodern winkelcentrum, prakken de was in een enorme negentien kilo trommel en benutten de wachttijd om meteen even boodschappen te doen, wij trakteren onszelf op verse sushi waarmee de avondmaaltijd ook meteen is afgedekt. Direct daarna kan de was in drie droogtrommels en kan ik alle schone kleding na de lunch meteen weer vouwen en in de kasten opbergen. We rijden nog meer in de richting van de Russische grens maar houden het voor gezien als we langs een meer een fraaie plek voor de nacht spotten. Voor vandaag is het mooi geweest.

Na een diepe slaap zijn wij beiden de volgende ochtend eigenlijk nog niet helemaal uitgerust. Dat is ook niet echt vreemd, tenslotte hoppen we van de ene indruk naar de andere. We beslissen om nog een dag en een nacht op deze rustige plek te blijven staan en dat besluit blijkt een louterende uitwerking op ons te hebben.

Donderdag 20 juni, vandaag is onze Mireille jarig. Wij staan echter in een internetloze uithoek dus rijden we eerst naar de bewoonde wereld vanwaar wij even met haar kunnen videobellen. De verbinding met haar vakantieadres op een Grieks eiland is verbazend goed, leuk weer even te kunnen bijpraten. Na het socializen stappen wij uit om een openluchtmuseum te gaan bezoeken. Het museum geeft een goed beeld hoe de mensen hier nog niet zo heel lang geleden hebben gewoond.

Met name het dagelijks leven van de vlotters, de mannen die de gekapte bomen uit de binnenlanden over de rivieren naar de kust transporteerden, was erg verhelderend. Wel bijzonder krappe bedjes, het deed mij denken aan het sorteervak in het postkantoor. Ik ben in 1970 al eens zes weken door Finland en Noorwegen wezen zwerven en heb toen de enorme houtvlotten nog daadwerkelijk over de rivieren getransporteerd zien worden. Nu is dat helaas allemaal geschiedenis. Tegenwoordig gaat het met grote vrachtauto’s vanuit de bossen naar een spooraansluiting waar alle stammen op lange goederentreinen geladen worden.

Na dit museum rijden we nog een stuk, nu naar het noorden, en hebben wij zicht op het op een paar kilometer rechts van ons gelegen Rusland. Die middag vinden wij, aan het eind van een smal bospad, weer een mooie overnachtingsplek aan de oever van een meer.

Vandaag zijn wij inmiddels 44 dagen en route, wij trekken ruim 400 kilometer naar het noorden en rijden het Finse rendiergebied binnen. Het wordt een prachtige reisdag en zowaar worden we op enkele rendieren getrakteerd. Ons doel voor vandaag is Rovaniemi. De stad ligt precies op de poolcirkel en schijnt naar men zegt het thuishonk te zijn van Santa Claus, bij ons bekend als de kerstman. Als wij daar aankomen blijkt dat er onder volwassenen nog heel veel gelovigen zijn want aan de rand van het kerstdorp staan wij die avond met nog zestig andere campers.

Rust, wat bedoelt u?