Vrijdag 7 juni rijden wij via een ouderwets grote mooie grensovergang Estland binnen en omdat Estland onder het Verdrag van Schengen valt mogen wij gewoon doorrijden. Meteen valt al op dat Estland de meest welvarende is van de drie Baltische staten onder andere doordat wij opvallend veel vangrails zien langs de wegen en dat er reflectorpaaltjes langs de kleinere wegen staan. De huizen zijn groter.
Estland wordt voor het eerst in de geschiedenis genoemd in de 13e eeuw als de Duitse kruisridders hier aankomen en de Denen verjagen en zij hier voor lange tijd de hoofdrol zullen spelen. Korte tijd zijn ook de Zweden hier geweest maar het waren de Duitsers en de Russen die het land afwisselend onderdrukt hebben. Wij zien regelmatig afslagen die verwijzen naar cultureel erfgoed, te veel om allemaal te bekijken, alle drie de Baltische staten zijn enorm bezig om hun cultureel- en historisch erfgoed te ontdekken en te herstellen. Vandaag nemen wij wel even zo’n afslag en komen bij het Bisschoppelijk kasteel in Vastseliina.
Dit kasteel is gebouwd door de Duitsers als grensversterking tegen de Russen op de Hanze handelsroute richting Pskov een van de oudste Hanzesteden van Rusland. In de grote Noordse oorlog 1700-1721 werd het Kasteel verwoest. Het kasteel was een beetje gekunsteld ingericht maar we werden er erg gastvrij ontvangen met zelfs een welkomstdrankje, geschonken in beeldschone kelkjes, door de waard van de taverne bij het kasteel.
Marcel beklimt nog even met gevaar voor eigen leven, want zijn vriendjes de wespen hebben er een nest, de restanten van de oude hoofdtoren. Wij eindigen onze rit vandaag op een parkeerplaats naast een grote buitensport accommodatie in Tartu. Rondom zien we kinderen en volwassenen bezig met skaten, langlaufen op wieltjes, Nordic walking, balsporten en nog meer. Wij pakken de fietsjes en gaan naar het oude centrum van Tartu, de intellectuele “hoofdstad” van Estland. De periodes dat de Duitsers en de Russen hier de baas waren bleven de Esten gewoon lijfeigenen en hadden geen enkele zeggenschap maar in de 16e eeuw tijdens de Lijflandse oorlog wonnen de Zweden van de Russen en hebben de Zweden de Esten hun eigen identiteit gegeven met boeken in het Ests en een universiteit in Tartu. Die gaan wij nu bekijken, mooi gelegen op een heuveltop (de kathedraalheuvel) stonden hier vroeger een burcht en een kathedraal, waarvan nog een mooi skelet staat. Veel openbare gebouwen die behoren tot de universiteit waaronder een anatomietheater, het observatorium dat in 1820 de krachtigste achromatische telescoop van de wereld had. Dan op zo’n plek vol kennis en geleerdheid is er ook een heuse heidense offersteen, wat weer aangeeft dat het heidense geloof hier lang in het dagelijkse leven is blijven bestaan.
Twee bruggen naar de Kathedraalheuvel zijn opvallend, de een is de Engelenbrug waar je een wens kan doen. De ander is de Duivelsbrug, ter herdenking van drie eeuwen overheersing door de Romanovs.
We dalen af naar het modernere centrum met terrasjes en winkelstraten met voor het raadhuis de Kussende Studenten fontein, een leuk beeld in deze studentenstad. We fietsen langs de rivier terug naar de camper.
Zaterdagochtend eerst even naar de supermarkt voor de nodige aanvullingen en dan rijden wij weer een mooie route. Wij krijgen van veel mensen de vraag is het niet gevaarlijk om hier nu te rijden met die oorlog tussen Rusland en Oekraïne naast je. We reden gisteren op 11 km van de grens met Rusland maar hebben ons geen dag onveilig gevoeld. Vandaag zien wij voor het eerst in al die weken dat wij hier reizen een legertruck rijden en dat was een lege container truck met alleen de chauffeur aan boord. We rijden door landen die graag bij Europa willen horen en dat ook uitstralen. Estland noemt zichzelf een Noord-Europees land en geen Oost-Europees land, ze werken veel samen met Finland. Wij genieten hier en voelen geen spoortje angst.
Het heerlijke ongekunstelde van “er is ruimte dus het kan”, we passeren een bruiloft en de mensen staan gewoon midden op de provinciale weg te feesten en vragen ons te toeteren voor het bruidspaar. En de afslag naar onze overnachtingsplek blijkt nog een 24 km lange grindweg te zijn met idyllische plekjes waar de mensen wonen en werken.
We overnachten samen met één andere camper bij een bezoekerscentrum van het Nationale park Sooma. Dit is een besloten park van veenpoelen, graslanden, moerassen en bossen en in het voorjaar als de sneeuw smelt overstroomt het hele gebied. De ongeveer twee weken tussen winter en lente dat dit gebied blank staat noemt men hier het 5e seizoen. Er wordt dan in het bos massaal met kano’s gevaren.
Op meerdere plekken zijn er op houten vlonders routes uitgezet. Er leven veel dieren in dit park zoals wolven, beren, lynxen, elanden en nog veel meer, maar wij besluiten het bever pad te lopen. Eerst nog even onszelf inspuiten met Deet want de muggen leven hier natuurlijk ook . Het is een leuke route met mooie doorkijkjes over de vlonders maar geen bever gezien. Wel her en der kaartjes op de bomen tot hoe hoog het water in de verschillende jaren heeft gestaan, het gaat dan om 1 à 1,5 meter water omdat de nabij gelegen rivier de enorme aanvoer van smeltwater niet aan kan wat leidt tot een werkelijk enorme overstroming van het gebied.
Vandaag zondag 9 juni viert onze kleindochter haar verjaardag dus we videobellen even met Nederland, gelukkig zijn de door mij gehaakte popjes op tijd aangekomen. Dan rijden wij richting de Finse Golf, onderweg komen wij achter een Estse Mobilvetta te rijden, wij zien hier meer Estlanders die op vakantie gaan met een camper of een caravan. Het is vandaag een beetje grijs in de lucht met een regenspatje zo nu en dan dus als wij bij kasteel Põltsamaa stoppen voor een wandeling nemen wij voor het eerst de paraplu even mee. Dit kasteel is het grootste van Estland en Letland, in de 16e eeuw behorende tot Hertog Magnus van Lijfland, echt mooi vinden wij het niet we lopen er een rondje omheen en kort over de binnenplaats maar we hebben even genoeg van het bezoeken van kastelen.
We zien nu vele bordjes “Pas op voor overstekende elanden”, ik zou zeggen kom maar op met die eland maar helaas geen eland te zien. Wel liggen her en der in het landschap enorme keien die in de laatste ijstijd door de gletsjers hier naartoe zijn aangevoerd. We overnachten bij het strand van Loksa op vijftig meter vanaf het zeewater, ik had hier graag de zwerfkeien willen zien maar net bij deze baai liggen ze niet in zee. Al een tijdje merken wij dat de nachten niet meer donker worden, we zijn natuurlijk al aardig naar het noorden getrokken, en wij slapen altijd met het gordijn van het dakluik open, dat geeft te veel licht dus moet het verduisteringsgordijn maar dicht om een betere nachtrust te hebben. De kust is hier behoorlijk bewoond en er staan ook veel vakantieverblijven.
Omdat ik beslist die keien in de Finse Golf wil zien rijden wij de volgende ochtend een stukje terug naar het schiereiland Käsmu om daar even over het strand te wandelen en de keien te zien. Ik ben zo geobsedeerd door de keien dat ik niet de broedende sterns in de gaten had tot een stern mij aanviel en met zijn vleugel mij een mep op mijn hoofd gaf. Oké, oké, ik ga opzij en geef jou de ruimte beste stern. Maar toch wil ik, weliswaar met een omweg, die keien even beter zien. Een mooi plekje en het weer is mooi zodat wij heerlijk genieten van het uitzicht op deze stille zee. Ook het dorpje Käsmu is leuk, een eenvoudig vissersdorpje met leuke houten huizen.
Na deze rustgevende stop gaan wij naar Tallinn, we rijden over een enorme snelweg Tallinn binnen langs staaltjes moderne architectuur mooi gecombineerd met oud. Na de stop in Tallinn nemen wij de veerboot naar Finland, dat betekent dat wij eerst even hier het één en ander inslaan wat in Finland duur of niet te krijgen is zoals, wijn, diesel en LPG. Wij parkeren bij de haven op de wachtplaats voor de ferry, op loopafstand van de oude stad.
We trekken de wandelschoenen aan en gaan de oude stad in. Tallinn is al bekend van voordat de Duitse Orde hier kwam, de naam komt van de Estse benaming Taani Linnus (Denenburcht) uit de tijd dat de Denen hier de baas waren. Met de komst van de Duitse kooplieden werd het een bloeiende Hanzestad en heette de stad eeuwenlang Rävala. Met de komst van Tsaar Peter de Grote in 1710 stagneerde dat en in de 19e eeuw was het niet meer dan een zomerresidentie voor de rijke Russen.
De oude binnenstad is heerlijk om door te dwalen nog enorm veel stadsmuur met oude poorten leuke oude steegjes een mooi groot raadhuisplein met terrasjes. Ik heb veel te veel foto’s geschoten om te plaatsen, ik raad aan om Tallinn zelf te bezoeken. Op het plein genieten wij met een prosecco van alle indrukken die wij opdoen, wat een prachtige stad en wat een moderne wereld hebben zij in die 30 jaar onafhankelijkheid kunnen creëren.
De volgende dag met de fietstour horen wij daar heel veel meer over. De gids is enorm onderlegd over de geschiedenis en de huidige politieke situatie, hij is ook als vrijwilliger officier bij de militaire politie en geeft ons mooie inzichten. De eerste stop is op het parkeerterrein van de veerboot, waar ook onze camper staat, deze ferry vaart hier 15 keer per dag naar Finland. Na de onafhankelijkheid was het Finland dat Estland flink heeft geholpen er snel weer bovenop te komen. Dit kon doordat deze landen toch ook wel een probleem hebben met een zwart randje, namelijk het alcohol gebruik. De levensverwachting van de mannen in de voormalig Sovjet landen is laag door twee redenen, één de zware arbeid in slechte werkomstandigheden in de fabrieken en twee het overmatig alcoholgebruik. Ook Finland kende dat laatste probleem en zij hebben extreem hoge belasting geheven op alcohol. Maar na de Estse onafhankelijkheid bleek de alcohol in Estland 5 x goedkoper dan in Finland en zo kwam er een waar alcohol-toerisme op gang tussen Helsinki en Tallinn, dat bracht behoorlijk veel geld in het Estlandse laatje. Bij de ferry zijn dan ook grote supermarkten met enkel alcoholische dranken in de verkoop waar de Finnen komen inslaan. Ook vandaag de dag nog, al is de prijs lang niet zo goedkoop meer als in 1991.
Ook in Estland zijn vele mensen in de Sovjettijd gedeporteerd vooral ook gericht tegen de succesvolle acties van de verzetsgroep de Woudbroeders die zich na elke actie weer terugtrokken in het bos. Er is een verhaal dat twee broers, die deel uitmaakten van die Woudbroeders, tot 1996 niet wisten dat de Sovjettijd voorbij was. Dit zegt ook iets over de uitgestrekte oerbossen die zich hier nog bevinden. Onze herinnering aan de menselijke ketting was niet zo sterk maar hier is het een begin van hun vrijheid en wordt vaak aangehaald. Deze menselijke keten (de Baltische weg) vond plaats op 23 augustus 1989, ongeveer twee miljoen mensen(een kwart van de bevolking) stonden hand in hand van Tallinn via Riga naar Vilnius een afstand van ongeveer 600 km. Zij protesteerden tegen het Molotov-Ribbentroppact wat vijftig jaar geleden was gesloten en eisten onafhankelijkheid.
Voor Estland waren ook de Olympische Spelen van 1980 een bewustwording over een andere vrijheid, zij mochten toen de zeilwedstrijden organiseren en kwamen in aanraking met een heel andere wereld in Finland, slechts 80 km verderop. Dit heeft er onder andere toe geleid dat Estland beter voorbereid was om na de onafhankelijkheid hun land te hervormen. Het land had naast agricultuur geen enkele industrie maar heeft zich enorm snel gemoderniseerd en heeft zich op digitale ontwikkelingen gestort. De internationals Skype en Bolt zijn bijvoorbeeld Estse bedrijven, ongeveer 30% werkt vanuit huis en hun verkiezingen verlopen al ruim twintig jaar volledig digitaal en alle overheidsdiensten (behalve trouwen, scheiden en vastgoed transacties) worden volledig digitaal afgewerkt. (Hallo Den Haag, wordt eens even wakker!) Dan fietsen we door een mooie ruime buitenwijk waar de huizenprijzen van de appartementen variëren van € 225.000 tot een miljoen.
Estland heeft nooit koningen of vorsten gekend toch fietsen wij langs een paleis gebouwd door Tsaar Peter de Grote om zijn vrouw er toe te bewegen naar Tallinn te komen. Er is een presidentieel paleis waar jonge soldaten de wacht houden. Er is een museum van de geschiedenis waar wat beelden uit de Sovjettijd zijn samengebracht voordat alles vernietigd werd.
Bij een groot openlucht songfestival terrein staan we stil. Songfestival is een enorme happening hier en dan niet het Eurovisie songfestival maar hun eigen Songfestival van de Baltische staten waar door vele koren gezongen wordt. Het eerste songfestival werd in 1869 in Estland gehouden en in 1873 in Letland en Litouwen sloot zich in 1924 aan. Hett werd door de Russen toegestaan om op te treden met volksliederen maar het werd steeds meer een uiting van protest en kwam bekend te staan als de zingende revolutie. Nu wordt elke 5 jaar een enorm groot festival georganiseerd, op deze plek kunnen 22.000 mensen op het podium staan zingen en dat zijn dan professionele koren. Ruim 150.000 bezoekers komen eropaf en de gids verheugde zich er al op want volgend jaar wordt het weer hier in Estland gehouden.
Dan komen wij bij het monument ter ere van de vele slachtoffers van 1941 tot 1991 mooi symbolisch gelegen in een fruitboomgaard om het gevoel van thuis zijn op je geboortegrond aan te geven. Vele namen van vermisten zijn al ingegraveerd maar er worden nog steeds namen ontdekt die vervolgens bijgeschreven worden. Het ligt er keurig verzorgd bij, aan het even dichter bij de kust gelegen Russische monument wordt opzettelijk geen onderhoud gepleegd.
Fietsen we terug langs de kust komen we bij Rotermann city, een verzameling oude kalkstenen pakhuizen uit de 19e eeuw. De Russen hadden de eigenaren en leidinggevenden van deze bedrijven afgevoerd maar wisten vervolgens niets met de machines te beginnen met als gevolgd dat het complex volkomen verpauperde. Nu is het in handen van twee broers die er als bewakers werkzaam waren, zij hebben er een leuke locatie van gemaakt met restaurants, cafetaria’s en winkels, hier kan je je leuk vermaken.
Dan eindigen wij onze tour en hebben het nog even over de Russische politiek van nu. Onze gids stelt dat het westen te laat heeft gereageerd en dat Rusland al 70 jaar dezelfde oorlogsstrategie uitvoert. Wat er na WOII gebeurde in de Oostblok landen gebeurt nu in Marioepol exact hetzelfde weer. Ontzettend interessante fietstour. Tot slot nog even over zijn persoonlijk situatie waarbij hij zegt dat hij graag praat maar dat is niet de Estse cultuur, die is zwijgzaam en vooral hard werkend. En dat er momenteel massaal “camping equipment” wordt ingeslagen voor als het toch nodig mocht blijken, laten we alsjeblieft eraan werken dat dat niet nodig is.
Dankjewel weer voor het mooie verhaal en foto’s van met name het nationaal park!
Inderdaad, dat zonnetje maakte het mogelijk de natuur mooi te vangen.